Một phân xưởng theo kế hoạch cần phải sản xuất 1100 sản phẩm trong một số ngày quy định. Do mỗi ngày phân xưởng đó sản xuất vượt mức 5 sản phẩm nên phân xưởng đã hoàn thành kế hoạch sớm hơn thời gian quy định 2 ngày. Hỏi theo kế hoạch, mỗi ngày phân xưởng phải sản xuất bao nhiêu sản phẩm?
Phương pháp giải
+ Gọi số sản phẩm phân xưởng phải sản xuất mỗi ngày theo kế hoạch là $x$ (sản phẩm), đặt điều kiện cho ẩn.
+ Tính số ngày theo kế hoạch và số ngày theo thực tế phân xưởng sản xuất xong $1\ 100$ sản phẩm theo $x$.
+ Lập phương trình ẩn $x$ dựa vào dữ kiện "phân xưởng đã hoàn thành kế hoạch sớm hơn thời gian quy định $2$ ngày".
+ Giải phương trình thu được, đối chiếu nghiệm với điều kiện và kết luận
Lời giải chi tiết
Gọi số sản phẩm phân xưởng phải sản xuất mỗi ngày theo kế hoạch là $x$ (sản phẩm), điều kiện $x\in {{\mathbb{N}}^{*}}$.
Theo kế hoạch, số ngày phân xưởng sản xuất hết $1\ 100$ sản phẩm là: $\dfrac{1\ 100}{x}$ (ngày).
Thực tế, mỗi ngày phân xưởng sản xuất được $x + 5$ (sản phẩm).
Thực tế, số ngày phân xưởng sản xuất hết $1\ 100$ sản phẩm là: $\dfrac{1\ 100}{x + 5}$ (ngày).
Vì phân xưởng đã hoàn thành sớm hơn quy định $2$ ngày nên ta có phương trình:
$\dfrac{1\ 100}{x}= \dfrac{1\ 100}{x + 5} + 2$
$\dfrac{1\ 100(x + 5)}{x(x + 5)}= \dfrac{1\ 100x}{x(x + 5)} + \dfrac{2 x(x + 5)}{x(x + 5)}$
$1\ 100x + 5\ 500 = 1\ 100x + 2x^2 + 10x$
$2x^2 + 10x – 5\ 500 = 0$
$x^2 + 5x – 2\ 750 = 0$
$ x^2 + 55x – 50x – 2\ 750 = 0$
$(x + 55)(x – 50) = 0$
$x + 55 = 0$ hoặc $x – 50 = 0$
$x = -55$ (không thỏa mãn) hoặc $x = 50$ (thỏa mãn)
Vậy theo kế hoạch, mỗi ngày phân xưởng phải sản xuất $50$ sản phẩm.
Chú ý khi giải
+ Điều kiện của ẩn: Số sản phẩm sản xuất được trong mỗi ngày là số nguyên dương.
+ Sau khi tìm được nghiệm của phương trình, cần đối chiếu với điều kiện để loại nghiệm (nếu có).
Các bước giải một bài toán bằng cách lập phương trình:
Bước 1. Lập phương trình:
- Chọn ẩn số và đặt điều kiện thích hợp cho ẩn số.
- Biểu diễn các đại lượng chưa biết theo ẩn và các đại lượng đã biết.
- Lập phương trình biểu thị mối quan hệ giữa các đại lượng.
Bước 2. Giải phương trình.
Bước 3. Trả lời: Kiểm tra xem trong các nghiệm của phương trình, nghiệm nào thỏa mãn điều kiện của ẩn, nghiệm nào không, rồi kết luận.
📌 Ứng dụng của giải bài toán bằng cách lập phương trình: Giải bài toán bằng cách lập phương trình giúp giải quyết các bài toán về hình học, bài toán tìm số, ....
📊 Thực tế bài toán: Giải bài toán bằng cách lập phương trình giúp giải quyết một số vấn đề liên quan đến thực tiễn như: Bài toán tính tuổi, bài toán năng suất, bài toán tính chuyển động, bài toán làm chung, làm riêng, bài toán liên quan đến các yếu tố vật lí, hóa học, ...